Arguvan
ARGUVAN HAKKINDA
Coğrafi ve Tarihsel Konumu,Toplumsal ve Ekonomik Yapı
Arguvan İlçesi Malatya'nın 64 kilometre kuzeyinde, engebeli ve dağlık bir yerleşime sahiptir. İlçenin yüzölçümü 1037 km2 olup, denizden yüksekliği 1150 metredir. 2000 nüfus sayımına göre ilçe merkezi nüfusu 2730 toplam nüfusu 10.594'dür. Nüfus artış hızı %27. 20 ' dir.
Kuruluşu ile ilgili olarak yazılı kaynaklarda kesin bilgi yer almamaktadır. Ancak ilçenin Morhamam (Uzunoğlan Höyük), İsa Höyük ve Kara Höyük adlarındaki üç höyük üzerinde yapılan yüzey araştırmalarına göre, çevrede yerleşimin Eski Tunç Çağı'na kadar uzandığı görülmektedir. Yine; Karababa yöresinde Kaletepe'de Kalkolitik Çağ'a özgü kırmızı astarlı çanak çömlek parçaları bulunmuştur. Tarlacık köyü yöresinde Horumhan mezrasındaki höyükte ise arkeolojik incelemeler yapılmamıştır. Morhamam Uzunoğlan Höyük'te yerleşimin Ortaçağ'da da sürdüğü yüzey buluntularından tahmin edilmektedir.
İlçe ile ilgili kesin bilgileri Osmanlı döneminde 1560 yılında yazılan Kanuni Dönemi Tahrir Defteri'nden öğreniyoruz. Kayıtlara göre, Arguvan büyük bir bucaktır ve merkezin 1668 nüfusu vardır. Köylerinin sayısı 48'dir. Toplam nüfusu 10 -15 bin dolayında olduğu ve vergi veren erkek nüfusun 1654, bütün köylerdeki ev sayısı ise 1061 olarak kaydedilmiştir. Deftere yazıldığı dönemde yörede buğday, pamuk, arpa üretildiği anlaşılmaktadır.
1560’lı yıllarda adı "Arguvan" olarak söylenirken , daha sonraları "Tahir" adıyla bucak olmuş ve Arapgir'e, sonra da ilçe olarak Diyarbakır iline bağlı kalmıştır. 1873 yılında tekrar "Tahir" adıyla Keban'a bağlı bucak haline getirilmiştir. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Malatya'ya bağlanan Arguvan; Tahir bucağı merkez olmak üzere 1 Nisan 1954 tarihinde Malatya iline bağlı bir ilçe haline getirilmiştir. İlçenin Yoncalı adlı bir bucağı, 46 köyü bulunmaktadır.
Genel konumu bakımından engebeli bir arazi üzerinde yerleşim oluşturan ilçemizin en yüksek dağı Arapgir-Arguvan ilçeleri arasında sınır oluşturan Göldağı'dır. Doğusunda Arapgir, batısında Hekimhan, kuzeyinde Sivas toprakları, güneyinde Karakaya Baraj Gölü,Yazıhan bulunur. Ayranca dağları ise ilçe topraklarının kuzeybatı bölümünde yer alır. Arguvan-Arapgir-Divriği sınırları arasında kalan Sarıçiçek Yaylası ile Gacer, Çakmak gibi yaylaları vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'ne özgü karasal bir iklim tipini hüküm sürdüğü Arguvan'da bitki örtüsü olarak Kuzeybatı bölümünde 15.795 hektar orman ve fundalık alan bulunmaktadır.
Şotik Çayı, Söğütlü Çay, Uludere, Avşar Çayı, Bemere Deresi ve Morhamam Çayı önemli akarsularıdır. Sulama suyu bakımından yetersizliğin olduğu ilçemizde Şotik Barajı yapıldığında önemli bir su açığını kapatmış olacaktır. İsa Köy Göletinden tarımsal sulamada yararlanılmaktadır. İçmece ve Karababa Köyü yöresinde kurulan su pompalama tesisleriyle Karakaya Baraj Gölü'nden alınan suyla da tarım arazilerinin sulanması sağlanmaktadır.
Okuma yazma oranının yüksek olduğu yöremizde (%95) kırsal alanın verimsizliği ve var olan alanın azlığı, susuz oluşu bu konuda önemli etkenlerdir. Bununla birlikte yurt dışına ve diğer illere göçe de etki yapmaktadır. Yaygın eğitimi geliştirmek amacıyla Halk Eğitim Müdürlüğü tarafından ilçe merkezi ve köylerde bilgisayar, daktilo, kuaförlük, trikotaj, biçki-dikiş gibi alanlarda kurslar düzenlenmektedir. Biri ilçe merkezinde, diğerleri Eymir ve Ermişli Köylerinde olmak üzere 3 Sağlık Ocağı; Çavuş, Yayıklı, Karahöyük, İsaköyü, Bozburun, Yoncalı, Gökağaç, Aşağı Sülmenli, Morhamam ve Yazıbaşı köylerinde sağlık evi bulunmaktadır. Toplam doktor sayısı 4'tür.
İlçenin şimdiki kurulu olduğu yerin hemen yakınında yer kayması olayı nedeniyle terk edilen yerde halen evler bulunmaktadır. Devlet yatırımı ile yeni yerleşim yerinde altyapı tamamlanmış, 80 lojmanlı ve yine devlet yatırımı ile yapılmış 450 konut bulunmaktadır. Ayrıca Dolaylı ve Bahçelievler mahalleleri bulunmakta ve bu yerleşim yerlerinde altyapı hizmetleri yetersiz durumdadır. Eymir ve İsa köyünde kanalizasyon vardır. İçme suyu yönünden Asar-Bahçeli, İçmece, Yayıklı ve Aşağı Sülmenli köyleri dışında problem kalmamıştır. Köylerin tümünde elektrik olup 60 yerleşim biriminde otomatik telefonla görüşme yapılabilmektedir.