Sari Gelin, eski caglardan beri Coruh irmagi boyunda yasayan Hristiyan Kipcak beyinin kizidir. Ve saclari saridir. Zaten turku adini da bey kizinin sarisin olmasindan alir. Erzurum'lu bir delikanli sarisin kipcak beyinin kizina asik olur ve Erzurumlu delikanli ile sarisin kipcak kizinin arasinda buyuk bir ask baslar. Bu ask Erzurum ve yoresinde yasanmaktadir.

Gunumuzde turkunun
hem Ermenice hem Turkce versiyonlari
mevcut olmakla beraber,
turkunun Anadolu'nun bagrindan cikan
Turkce bir turku oldugu yonunde
gorusler agir basmaktadir.
Bu iddia ise,
Turk kulturunden etkilenen
Ermeniler arasinda bircok sifahî
halk edebiyati urunumuzun
yasiyor olmasindan kaynaklanmaktadir.

Sarisin Kipcak kizina asik olan delikanlinin
ailesi kiz ile evlenmesine karsi cikar
Delkanli ise kiza deli gibi asik olur ve
askini siirle mirildanarak soyler.
Kiz bey kizidir.
Zaten bey de kizini vermez bu delikankiya….
Delikanli sarisin guzel kizi kacirmaga
karar verir ve nihayet kacirir.
Kipcak beyinin adamlari
iki kacak asigin pesine duser ve
uzun bir takipten sonra bulurlar
ve delikanliyi oldururler.

Aslinda bu hikayeye konu olan kizin
Gurcu oldugu yonunde de iddialar vardir.
Ataturk Universitesi Fen-Edebiyat Fakultesi
Tarih Bolumu ogretim Uyesi Yrd. Doc. Dr.
Gursoy Solmaz, Sari Gelin turkusunun
kahramani olan genc kizin 1130'lu yillarda
yorede hukum suren Gurcu Penek Krali'nin
kizi oldugunu ileri surmektedir.
Solmaz, ''Turkunun kahramani kiz ne
Turk ne de Ermeni'dir.
Sari Gelin aslinda Gurcu kizidir'' demistir.

Ancak Sari Gelin turkusunun
dilden dile dolasmasinin,
acili ve huzunlu bir askin hikayesi
olmasindan kaynaklandigi muhakkaktir… Erzurum çarşı Pazar leylim aman sarı gelin
İçinde bir kız gezer hop nenen ölsün sarı gelin
Elinde divit kalem leylim aman sarı gelin
Katlime ferman yazar hop nenen ölsün sarı gelin

Palandöken yüce dağ leylim aman sarı gelin
Altı morsümbüllü bağ hop nenen ölsün sarı gelin
Seni vermem ellere leylim aman sarı gelin
Niceki bu canım sağ hop nenen ölsün sarı gelin

VARYANTI
Vardım kilisesine baktım haçına
Mail oldum bölük bölük saçına
Kız seni götürem İslam içine
Vah Sinan ölsün sarı gelin

Vardım kilisesine kandiller yanar
Kıranta keşişler pervane döner
Tersa sevmiş deyin el beni kınar
Ah Sinan ölsün sarı gelin